Σχιστία χείλους είναι η ανεπιτυχής συνένωση των έσω ρινικών με τα άνω γναθιαία επάρματα του προσώπου κατά την εμβρυϊκή περίοδο. Σχιστία υπερώας είναι το αποτέλεσμα της ανεπιτυχούς συνένωσης των υπερώιων αποφύσεων της άνω γνάθου. Αποτελεί μία από τις πιο συχνές ανωμαλίες οι οποίες παρουσιάζονται κατά τη γέννηση και έρχονται να διαταράξουν την ευτυχία που φέρνει στους γονείς ο ερχομός ενός παιδιού.
Η συχνότητα της ανωμαλίας αυτής παρουσιάζεται κατά μέσο όρο, περίπου μια φορά στις 600 γεννήσεις. Στην Κύπρο γεννιούνται περίπου 15 παιδιά με σχιστία χείλους/υπερώας το χρόνο ενώ στην Ελλάδα υπολογίζεται πως γεννιούνται περίπου 200-250 παιδιά με σχιστία χείλους/υπερώας το χρόνο.
Στη βιβλιογραφία αναφέρονται σαν αιτιολογικοί παράγοντες μεταξύ άλλων, η έλλειψη Φολικού Οξέος, το κάπνισμα και το αλκοόλ κατά την εγκυμοσύνη κ.α. Παρόλα αυτά, τα ακριβή αίτια παραμένουν άγνωστα. Η απλή σχιστία – σε αντίθεση με τα πιο σοβαρά σύνδρομα – δεν ακολουθεί τους γνωστούς κανόνες της κληρονομικότητας. Αρκετά συχνά όμως, στην οικογένεια υπάρχει κάποιος συγγενής, έστω και μακρινός, με το ίδιο πρόβλημα.
Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί η σχιστία να αποτελεί μέρος μιας σοβαρότερης κατάστασης (συνδρόμου), τις περισσότερες φορές δε συνοδεύεται από άλλα προβλήματα. Η διανοητική ανάπτυξη είναι φυσιολογική και όταν συμπληρωθεί η αποκατάσταση των εμφανισιακών και λειτουργικών προβλημάτων, το παιδί μπορεί να ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο χωρίς κανένας απολύτως στίγμα ή πρόβλημα.
Σχιστία χείλους
Είναι η διακοπή της συνέχειας του χείλους και ίσως και του φατνίου, δηλαδή του τμήματος εκείνου της άνω γνάθου που συγκρατεί τα δόντια. Η σχιστία του χείλους σπάνια είναι ακριβώς στη μέση. Αν διαχωρίζει τελείως το χείλος ή και το φατνίο η σχιστία ονομάζεται πλήρης, ενώ αν χωρίζει τμήμα μόνο του χείλους ονομάζεται ατελής. Μπορεί να είναι ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη, δηλαδή από τη μια ή και από τις δύο πλευρές.
Είναι ο διαχωρισμός της οροφής του στόματος (του ουρανίσκου). Ότι ισχύει για τη σχιστία του χείλους ισχύει και για τη σχιστία της υπερώας με τη διαφορά ότι όταν η σχιστία της υπερώας δε συνοδεύεται από σχιστία χείλους, είναι πάντα στη μέση γραμμή και μπορεί να αφορά μόνο τους μαλακούς ιστούς ή να περιλαμβάνει και τα οστά της σκληρής υπερώας. Όταν συνυπάρχει και σχιστία χείλους, τότε η σχιστία της υπερώας είναι συνήθως προς την ίδια πλευρά της χειλεοσχιστίας.
Σχιστία χείλους και υπερώας
Είναι ο διαχωρισμός της οροφής του στόματος (του ουρανίσκου). Ότι ισχύει για τη σχιστία του χείλους ισχύει και για τη σχιστία της υπερώας με διαφορά ότι όταν η σχιστία της υπερώας δε συνοδεύεται από σχιστία χείλους, είναι πάντα στη μέση γραμμή και μπορεί να αφορά μόνο τους μαλακούς ιστούς ή να περιλαμβάνει και τα οστά της σκληρής υπερώας. Όταν συνυπάρχει και σχιστία χείλους, τότε η σχιστία της υπερώας είναι συνήθως προς την ίδια πλευρά της χειλεοσχιστίας.